Του Λάζαρου Τσουμένη
Δημοσιεύτηκε στις 20.09.2009
Το Παζάρι (εμποροπανήγυρη) των Τρικάλων, ως σημείο αναφοράς που χάνεται στα βάθη του χρόνου και διαχρονικά παραδίδεται η ύπαρξή του από τη μια γενιά στην άλλη, αποτελεί ένα άλυτο μυστήριο πως έχει καταφέρει να επιβιώσει παρά τις όποιες αλλαγές έχει υποστεί στα βασικά χαρακτηριστικά του.
Το νήμα του χρόνου έχει την αρχή του στις πρωτόγονες παραγωγικές σχέσεις, στις βάσεις της αγροτικής και κτηνοτροφικής οικονομίας η οποία χαρακτηρίζεται από αντίστοιχο επίπεδο υποτυπωδών συναλλαγών, στη διαδρομή εμπλουτίζονται σταδιακά από προχωρημένες μορφές όπως η μεταποίηση, οι εμπορευματικές δραστηριότητες ακόμα και χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. Τα Τρίκαλα για παράδειγμα το 1925 ήταν μια μεγάλη επαρχιακή πόλη σύμφωνα με τα μέτρα της εποχής, είχαν πάνω από 20 εργοστάσια (δύο μεγάλα εργοστάσια υφαντουργίας, ένα καπνεργοστάσιο, μια βιομηχανία πούρων, τέσσερα εργοστάσια ξυλουργικής, εργοστάσια ζαχαροπλαστικής, χαλυβουργίας κλπ.), πιστωτικά ιδρύματα (υποκαταστήματα των τραπεζών Εθνική, Εμπορική, Αθηνών και τοπικές τράπεζες), με πληθυσμό γύρω στις 23.000 κατοίκους. Αυτό βέβαια δεν εμπόδιζε να εντείνεται η ανισότητα στις παραγωγικές σχέσεις καθώς οι αμοιβές των εργατών ήταν πολύ χαμηλές, η εργάσιμη ημέρα ξεπερνούσε τις δέκα ώρες και η αργία της Κυριακής αποτελούσε άπιαστο όνειρο, παράλληλα ο αγροτικός πληθυσμός εξακολουθούσε να υπομένει συνθήκες βαρβαρότητας από μέρους των τσιφλικάδων.
Οι παραγωγικές – εμπορευματικές δομές της τοπικής οικονομίας καθρεφτίζονταν στο παζάρι, μέσα από αυτό περνούσε η ακμή και η παρακμή. Η εξέλιξή τους επηρεάστηκε καταλυτικά όταν η αγροτική μορφή της οικονομίας παραχώρησε τη θέση της στη βιομηχανική επανάσταση, διευκολύνθηκε η άνθιση μιας νέας τάξης, της μεσαίας, η οποία επέδρασε καταλυτικά και πολύπλευρα στην πορεία της χώρας.
Παρατηρώντας το παζάρι ως καθρέφτη της τοπικής οικονομίας πιστεύουμε πως αποτυπώνει πλέον ορισμένες μόνο πτυχές συναισθηματικά δεμένες με τους ανθρώπους αλλά από τη φύση του δεν έχει προσαρμόσει τις όψεις της ανάπτυξης που διαδραματίζονται σε όλο το φάσμα της παραγωγικής διαδικασίας. Δεν κατάφερε να ενσωματώσει ούτε στο ελάχιστο τη δυναμική της αγροτικής μεταποίησης (π.χ. γαλακτοβιομηχανίας), του εμπορίου (π.χ. αυτοκινήτων), των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, ούτε υπηρεσιών υψηλής τεχνολογίας. Ίσως αυτά να αποτελούσαν αντικείμενο μιας εξειδικευμένης Έκθεσης. Αλλά στην περίπτωση αυτή θα είχαν πρόβλημα όσοι ταυτίζουν την έξοδό τους με τα σουβλάκια και τον χαλβά Φαρσάλων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου