Ένα μικρό οχυρό
που αντιστέκεται

Του Λάζαρου Τσουμένη

«Όταν κλείνει ένα σχολείο, ανοίγει μια φυλακή» έλεγαν οι παλαιότεροι στην προσπάθειά τους να πείσουν για τη δεσπόζουσα σημασία της εκπαίδευσης και την αλληλεπίδρασή της στις κοινωνικές ισορροπίες. Ήταν εποχές που το σχολείο και ο δάσκαλος διαδραμάτιζαν τον απόλυτο, τον κυρίαρχο ρόλο στη μόρφωση αλλά και στη διαμόρφωση της κοινωνικής συνείδησης του παιδιού το οποίο ανεπηρέαστο από εξωγενείς παράγοντες τραβούσε σαν σφουγγάρι όσα άκουγε. Ο μαυροπίνακας της σχολικής αίθουσας ή η πλάκα με το κοντύλι, αποτύπωναν όλες τις γνώσεις του υπαρκτού κόσμου, έτσι που να αποκτά ο νέος άνθρωπος κάποιες βάσεις να προχωρήσει την παραπέρα μόρφωσή του. Μέσα από εκείνες τις συνθήκες γεννήθηκε βήμα – βήμα η ελληνική αστική κοινωνία, είδε την ευχή και την κατάρα μαζί, τα παιδιά της να φεύγουν για τις πόλεις να σπουδάσουν και να εξασφαλίσουν την επαγγελματική τους καριέρα, ήταν η εποχή που οι ευκαιρίες δίνονταν στους τολμηρούς αρκεί να είχαν τη δύναμη να τις αρπάξουν και τα προσόντα να τις αξιοποιήσουν. Ανδροκρατούμενη η νεοελληνική κοινωνία, παρά την ταχεία αστικοποίησή της, περιόριζε τη γυναίκα στο μονοδιάστατο ρόλο της οικογενειακής εστίας, εκείνη χρειάστηκε να δώσει αγώνες για να κατακτήσει ακόμα και το στοιχειώδες δικαίωμα της ψήφου.
Αλλά τα παραδοσιακά ταμπού, μέχρις ενός επιπέδου τουλάχιστον δεν σημαίνουν και έλλειψη ευκαιριών στη μόρφωση. Από τις μικρές σχολικές μονάδες της υπαίθρου ξεπετάχτηκαν σπουδαία μυαλά που βοήθησαν να εξελιχθεί πολύπλευρα η χώρα, να αποκτήσει βάσεις και υποδομές για να αξιοποιήσει τις άφθονες δυνατότητές της. Στην πορεία αυτή, από τα τσελιγκάτα και τους αργαλειούς μέχρι τα fast food και τα talent show υπάρχει μια απόσταση που μπορεί να χωρίζει τη χώρα στα δύο, ωστόσο δεν παύει ενδιάμεσα να επιμένει αυτή η άλλη Ελλάδα πως είναι κάτι περισσότερο από μια κουκίδα στο χάρτη, ένα μικρό οχυρό που παλεύει να υπάρχει. Είναι που δένει τον κόσμο με τον τόπο του, που δεν θέλει να δει τα πάντα να γίνονται στάχτη, όπως συνέβη με τους έξι μικρούς μαθητές και το δάσκαλο του σχολείου της Παλαιοκαρυάς. Ορθώς είπε ο Δήμαρχος Πύλης Κ. Κουφογάζος (συγκινημένος διότι διετέλεσε και ο ίδιος δάσκαλος στο ίδιο σχολείο) «αυτοί οι μαθητές φυλάνε Θερμοπύλες», συνεπώς πρέπει να αποκτήσουν το συντομότερο ένα σύγχρονο και ασφαλές σχολείο.