Η Μακρόνησος, ως διατηρητέο μνημείο

Του Λάζαρου Τσουμένη

22.04.2010
Μακρόνησος, ο τόπος του μαρτυρίου, το νησί σύμβολο απέναντι σε κάθε εξουσία που επιδιώκει να ταπεινώσει τον άνθρωπο, να τον γονατίσει και να τον ξευτελίσει επεμβαίνοντας στις ιδέες, τη συνείδηση, ακόμα και στα συναισθήματά του. Στο νησί αυτό αφιερώθηκε τη νύχτα της Τρίτης σημαντικό μέρος της εκπομπής «Αθέατος Κόσμος» με αφορμή τη θλιβερή επέτειο του πραξικοπήματος. Παρουσίασε μεταξύ των άλλων τον διοικητή του Αστυνομικού Τμήματος Λαυρίου ο οποίος έχει κάνει σημαντική δουλειά συγκεντρώνοντας τα στοιχεία της έκθεσης όπου περιγράφεται η κατάσταση του νησιού την οποία προώθησε προς την εισαγγελία χωρίς μέχρι σήμερα να υπάρξει ανταπόκριση! Άφησε μάλιστα ο αστυνομικός ανοικτό το ενδεχόμενο μέσα από δημοσιογραφική έρευνα να αποδειχθεί εάν και κατά πόσον εκτάσεις του νησιού έχουν δηλωθεί από ιδιώτες στο Κτηματολόγιο (να εξεταστεί δηλαδή εάν κρατική ή τοπική εξουσία έχει πουλήσει εκτάσεις του νησιού ή έχουν καταληφθεί).
Η Μακρόνησος, σύμφωνα με ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκε στον «Ριζοσπάστη» (6.7.2008) «καθιερώθηκε ως ιστορικός τόπος στις συνειδήσεις των νεότερων γενιών χάρη στους αγώνες των μαρτύρων της, του λαϊκού κινήματος και των κομμουνιστών που διέσωζαν, με κάθε τρόπο, την ιστορική μνήμη στα δύσκολα χρόνια του μετεμφυλιακού καθεστώτος και έως τις μέρες μας». Η σχετική απόφαση υπογράφηκε τον Μάιο του 1989 από την τότε υπουργό Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη και χαρακτήριζε ως «ιστορικά διατηρητέα μνημεία όλα τα κτίρια της Μακρονήσου, γιατί πολλά από αυτά κτίστηκαν από τους ίδιους τους κρατούμενους».
Σήμερα οι κτηνοτρόφοι εξακολουθούν να βόσκουν τα ποίμνια στο νησί, (ακόμα και εκκλησίες που έχουν κτιστεί από κρατούμενους έχουν καταντήσει ποιμνιοστάσια), οι παράνομοι κυνηγοί να σκοτώνουν τα αγριόγιδα και το χειρότερο, να μετατρέπεται σε νεκροταφείο αυτοκινήτων, πιθανόν στο μέλλον να τοποθετηθούν και ανεμογεννήτριες. Ενδεικτικό της αδιαφορίας των αρμοδίων είναι ότι δεν εμποδίζουν τη βεβήλωση διορίζοντας έστω έναν φύλακα στο χώρο. Το κυριότερο θα είναι να αποκατασταθεί η ιστορική φυσιογνωμία του νησιού, να αποτραπούν οι αυθαιρεσίες και καταπατήσεις και να δοθεί ως επισκέψιμος χώρος με τακτικά δρομολόγια από το Λαύριο για όλους εκείνους που έχουν δικαίωμα να διατηρούν έναν συμβολικό τόπο προσκυνήματος στους αγωνιστές που πάλεψαν και συχνά θυσιάστηκαν για τις ιδέες τους.