Η αυτόνομη τοπική οικονομία μας

Του Λάζαρου Τσουμένη

25.05.2009
Ένα χρονικό διάστημα μετά την παρουσίαση της έρευνάς του στο 8ο Συμπόσιο Τρικαλινών σπουδών ο συμπολίτης Σωτήριος Γοργογέτας αποτυπώνει στο «Τζαμί» με φωτογραφίες το θέμα του «Νερόμυλοι – Νεροτριβές – Μαντάνια – Νεροπρίονα στην περιοχή Ασπροποτάμου Τρικάλων» με διοργανωτές ΠΟΔΤ και ΣΦΛΜΤ. Γενικότερα το φωτογραφικό υλικό που έχει συγκεντρωθεί ζωντανεύει τη διαχρονική εξέλιξη της τοπικής οικονομίας η οποία από τον πρωτογενή αγροτικό τομέα αναδείχθηκε μεταπολεμικά σε πιο ώριμα επίπεδα για την οικονομία της αγοράς. Παρατηρώντας τα στοιχεία που παραθέτει ο κ. Γοργογέτας διαπιστώνουμε την εν δυνάμει αυτονομία της αγροτικής οικονομίας η οποία μέσα από μια εκπληκτική αλυσίδα επεξεργαζόταν την πρώτη ύλη και κατάφερνε να εξασφαλίσει τόσο την επιβίωσή της όσο και το νοικοκυριό της.
Από τη Γεωργία παραγόταν σιτάρι, καλαμπόκι και κριθάρι τα οποία μετέτρεπε σε είδη διατροφής ο Νερόμυλος χάρη στη δύναμη του νερού και τις μυλόπετρες που αποτελούσαν θαυμαστά δημιουργήματα ειδικών μαστόρων (εκφραστική η φωτογραφία του Τ. Τλούπα από την Τύρνα). Το νερό πέφτοντας από μια δεξαμενή ψηλά γυρίζει τις μυλόπετρες που συνθλίβουν τους σπόρους και δίνουν το αλεύρι.
Από το δάσος μετέφεραν τα ξύλα στο νεροπρίονο που τα πριόνιζε ώστε να κατασκευαστούν κατοικίες και οικήματα, είχε δύο μηχανισμούς που κινούσαν το πριόνι και προωθούσαν τον κορμό για να σκιστεί.
Από την Κτηνοτροφία παρήγαγαν κρέας, γάλα, μαλλί. Το μαντάνι χρησίμευε για την κατεργασία των μάλλινων υφασμάτων – σκουτιών (κατασκευασμένων από γίδινο μαλλί για να μη τα διαπερνά η βροχή) τα οποία χτυπούσε με ειδικά σφυριά ώστε να γίνουν πιο αφράτα και να δέσουν τα νήματα πριν το ετήσιο πλύσιμο. Όσο για τη νεροτριβή ή δρυστέλα είναι μια κατασκευή που αποτελείται από ένα ξύλινο κώνο ύψους 2,5 μ.και διαμέτρου 1,8 μ. του οποίου το μεγαλύτερο τμήμα είναι θαμμένο στο έδαφος ή τεχνητό από ξερολιθιά ώστε η πίεση του νερού να μην ανοίγει τα τοιχώματα. Χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα για να πλένουν τα υφαντά στον αργαλειό, μάλλινα σκεπάσματα και στρωσίδια, ενώ όταν οι νοικοκυρές ύφαιναν στον αργαλειό φλοκάτες ή κουβέρτες μπαχτές (χωρίς φλόκο), οι δρυστέλες χρησίμευαν να ξεστρίβουν τον φλόκο (το νήμα που έγνεθαν με την ρόκα) και να δίνουν ωραία εμφάνιση στις φλοκάτες.
Αξίζει να αφιερώσει κανείς λίγο χρόνο για προλάβει να πάρει μια ιδέα από τον παλιό σπουδαίο κόσμο.