Το ’21 ως θεμέλιο γνώσης και κρίσης

Του Λάζαρου Τσουμένη

Δημοσιεύτηκε 25.03.2011

Η παραγωγή που προβλήθηκε από την τηλεόραση του Σκαι «1821: Η γέννηση ενός έθνους» όσο κι αν δέχθηκε τα βέλη της κριτικής, όπως στην περίπτωση ενός ατυχούς αστείου του παρουσιαστή Πέτρου Τατσόπουλου, είναι γεγονός ότι συνέβαλε να ασχοληθεί η κοινή γνώμη με ιστορικά γεγονότα τα οποία σημάδεψαν αναμφίβολα την πορεία του γένους και οφείλουν να τα γνωρίζουν πολύ καλά οι νεότερες γενιές.
Είναι γεγονός ότι η σειρά παρουσίασε μια δική της ματιά στα γεγονότα και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν απέκρυψε τις ολέθριες επιλογές και τα εγκληματικά λάθη που προκάλεσαν δύο εμφύλιους πολέμους πριν καλά το νέο κράτος αποκτήσει την οντότητά του. Χαρακτηριστική ιστορική στιγμή της εμφύλιας σύγκρουσης η προέλαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο και στη Στερεά με αποκορύφωμα την πολιορκία του Μεσολογγίου, την εξάντληση των κατοίκων από την πείνα, την ηρωική τους έξοδο και τη σφαγή που επακολούθησε. Υπολογίζεται πως 9.000 έως 12.000 μικρά παιδιά και κοπέλες που πιάστηκαν αιχμάλωτοι στάλθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Αιγύπτου χωρίς κανένας να μάθει ποτέ για την τύχη τους.
Όλα αυτά όμως απέφεραν το ρεύμα του Φιλελληνισμού που αναπτύχθηκε στην Ευρώπη και συνέβαλε στην παρέμβαση των μεγάλων δυνάμεων Βρετανίας. Γαλλίας και Ρωσίας. Στο Ναυαρίνο συνέτριψαν τον τουρκικό στόλο ανοίγοντας το δρόμο για την ίδρυση του ελληνικού κράτους και τη διάλυση της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Μια προσπάθεια όμως να διαφωτιστούν συγκεχυμένες πτυχές της επανάστασης είναι γεγονός πως δεν εξαντλείται σε λίγες εκπομπές. Απαιτεί πολύπλευρη εξέταση και βαθειά ανάλυση για πρόσωπα και γεγονότα που έπαιξαν σημαντικό ή και δευτερεύοντα ρόλο. Απαιτεί αντικειμενική γνώση και βαθειά κρίση μακριά από συμβιβασμούς και μισές αλήθειες. Άλλωστε, να λάβουμε υπόψη ότι κάθε ενασχόληση με τα εθνικά θέματα μέχρι πρότινος αποτελούσε αφορμή να χαρακτηριστεί κάποιος από πατριδοκάπηλος μέχρι και εθνικιστής. Η αλήθεια όμως δεν σερβίρεται ούτε κατασκευάζεται φασόν. Θέλει μεράκι και όρεξη για να την ανακαλύψεις στις σωστές διαστάσεις. Είναι κι αυτό ένα κίνητρο να προσφύγουμε στην έρευνα και τα ντοκουμέντα. .